Piriformis Sendromu
Bel ve / veya siyatik ağrısı olan hastaların % 6 ‘sında piriformis sendromu sorumludur.Piriformis sendromu;siyatik sinirinin piriformis kası altında baskıya maruz kalmasıyla ortaya çıkan;bel,kalça ve bacak ağrısı,bacak arkasına ve ayağa yayılan uyuşma,karıncalanma belirtileriyle tanımlanmaktadır.
Piriformis kası disfonksiyonu , siyatik sinir alanı olan gluteal bölge,uyluk ve bacak arka yüzü ,ayağın dış kısmında ağrıya yol açabilir. Kayakçılar,uzun yol şoförleri,tenisçiler,uzun mesafe bisiklet kullananlar riskli gruplardır.Piriformis sendromunda kaba etlerde ağrı olabilir.Hastalar bacak bacak üstüne atınca ağrısının arttığını söyler.Bu ağrı bacağın alt yarısına kadar inerek bel fıtığını taklit edebilir.Yürümekle ve çömelmekle şikayetler artabilir. Kasık bölgesinde de ağrı olabilir.Kalça adduksiyonu ve iç rotasyonu ile şikayetler artabilir.Oturmak rahatsızlık verebilir.Yataktan kalkarken ağrı olabilir.Tanı koymak zordur.Diğer nedenlerin olmadığının gösterilmesi gerekir.Bel fıtığındaki siyatikten farklı olarak piriformis sendromu nörolojik defisit yapmaz.Disk basısı köklerde intranöral bozulmaya yol açarken piriformis sendromunda epidural irritasyon ön plandadır.Fizik muayenede gluteal bölgede hassasiyet görülür.Piriformis kasının uzadığı kalça fleksiyon,adduksiyon ve iç rotasyonunda ağrı oluşur.Kalçanın zorlu dış rotasyon ve abduksiyonunda güçsüzlük olabilir.Piriformis sendromu teşhisi esasen klinik muayene iledir. Önerilen bazı muayene testleri şunlardır:
- Muayenede hasta yüzükoyun yatarken piriformis kasına basıldığı zaman ağrı ve hassasiyet olguların %60’ında tespit edilir.Ayrıca piriformis kası üzerinde sosis şeklinde kitle ele gelebilir,
- Lasegue belirtisi:Kalça 90 derece fleksiyonda iken dizin ekstansiyona getirilmesi ile büyük siyatik çentik bölgesinde ağrı ve palpasyonla hassasiyet oluşur,
- Pace belirtisi:Kalçanın dirençli abduksiyon ve dış rotasyonu ile ağrı oluşur ve güçsüzlük tespit edilir,
- Freiberg belirtisi:Hasta supin pozisyonda iken ekstansiyondaki kalçanın pasif iç rotasyonu ile ağrı oluşur.
EMG ve kalça MR tetkiki ise piriformis sendromunda tanıdan ziyade ayırıcı tanı amaçlıdır,dinamik EMG yaptırılması testin güvenilirliğini arttırır.Ayrıca kalça MR tetkikinin de dinamik olarak yapılması yani kalçanın fleksiyon ve içe rotasyon pozisyonunda çekilmesi ile sinirin daha çok sıkıştığı görülebilir.
TEDAVİ
Akut ağrılı dönemde istirahat ve piriformis kasında oluşan spazmı çözmeye yönelik tedavi (ağrı ve spazmı azaltacak ilaçlar ve lokal enjeksiyonlar gibi)verilmelidir.Uzun süre ayakta kalma ve koşma gibi aktiviteler kısıtlanır.Ödem mevcut ise soğuk uygulama,belirli kalça kaslarına germe egzersizleri yaptırılır.Oturarak çalışan kişiler 20 dakikada bir kalkıp dolaşmalıdır. Akut ağrılı dönem sonrası ise fizik tedavi yöntemleri kullanılmalıdır.Doku iyileşmesini sağlamak ve kas içi dolaşımı düzenleyerek ,lokal kas spazmını azaltmak için derin doku laser uygulamaları(hil terapi),ultrason , iontoforez ve fonoforezis kullanılabilir.
Manuel terapi yöntemleriyle; piriformis sendromuna sebep olan kasın ve eklem çevresindeki dolaşımın arttırılması ve gerginliklerin azaltılması gerçekleştirilir. Genellikle haftada 2 seans uygulanan manuel terapi, hastalığın derecesine göre 5 ile 10 seans arasında sürmektedir. Tedavi programı;çevre eklemlerin mobilizasyonu,deri altındaki bağ dokusunun gevşetilmesi,germe ve kuvvetlendirme egzersizlerini de içermelidir.Piriformis kasındaki spazmı çözerek ,dolaşımı düzenlemek ve siyatik sinir basısını ortadan kaldırmak suretiyle bel ,kalça ve bacak ağrısından kurtulmak mümkün olabilmektedir.