FİBROMYALJİ (Kas Romatizması)

Halk arasında kas romatizması denilen  fibromyalji sendromu,uyku bozukluğu,kaslarda yaygın ağrı ve hassasiyet,aşırı yorgunluk,halsizlik ve sabah tutukluğu ile kendini belli eden kronik,yumuşak doku romatizmal ağrı sendromudur.Özellikle vücudun belli noktalarında aşırı hassasiyet ile kendini belli eder.Romatizmal hastalıklar içerisinde en sık ikinci hastalıkdır. Kadınlarda erkeklere göre üç kat daha sık görülmektedir.Yapılan araştırmalar,ülkemizde yaklaşık 1,3 milyon fibromıyalji hastası olduğunu göstermektedir.Fibromyaljili kişiler genellikle aşırı, mükemmeliyetçidir,çok titizdir ve duygu durumları çok çabuk değişir.Bu kişilerin sitresli zamanlarında ağrılarının artma ihtimali çok yüksektir.

Kas romatizmasının (Fibromyalji) nedeni çok iyi bilinmese de yapılan araştırmalar da genetik faktörlerin ve özellikle çocukluk çağlarında geçirilen fiziksel ve duygusal travmaların risk faktörü olduğu görülmüştür. Fibromyalji aynı zamanda psikolojik boyuta sahip bir hastalıktır. Depresyon hastalarında, uyku bozukluğu olanlarda ve anksiyetesi yüksek olan kişilerde fibromyalji çok daha fazla görülüyor. Genellikle 25-55 yaş aralığındaki kadınlarda daha sık görülmektedir.Fibromyalji teşhisi hastanın öyküsü, hastalık belirtileri ve fiziki muayene ile konur. Fibromyalji teşhisi için üç aydan uzun süre şikayetlerin ve belirtilerin devam etmesi gerekir.

Muayenede vücuttaki fibromyalji için tender point denilen belirli 18 olası hassas noktanın yaklaşık 11’inde ağrı ve simetriklik (hem sağ,hem solda) ayrıca belin hem alt hem üst kısımlarında olup olmadığı araştırılır.  Son yıllarda yaygın ağrı indeksi ve semptom şiddeti skorları gibi farklı değerlendirmeleri göz önüne alan yeni tanı kriterleri çıkmış olsada hekimler hastanın şikayetleri ve semptomları ile birlikte göreceli olası diğer(romatolojik,endokrin,psikiyatrik) hastalıkların klinik olarak dışlanmasına dayalı teşhisi benimsemektedir.Son araştırmalar ışığında fibromıyaljinin periferik inflamasyondan değil santral ağrı işlenişinde disfonksiyonla karakterize bir multi semptomatik bozukluk olduğu düşünülmektedir ve “santral sensitivite”yada “santral ağrı sendromu”,terimleri kullanılmaya başlanmıştır.  

Günümüzde fibromyaljinin kesin bir tedavisi olmayıp ayrıca sadece  ilaçla bu hastalığın tedavisinin mümkün olmadığı da unutulmamalıdır.Tedavide hastanın bilgilendirilmesi ve eğitimi çok önemlidir.İlaç tedavisi kısmında ağrı kesici,kas gevşetici ilaçlar ile antidepresan ve uyku düzenleyiciler kullanılmaktadır.Fibromyalji hastalarının tedavisi için multidisipliner bir program düzenlenmelidir. Bu program içinde, ilaç tedavisinin yanı sıra, egzersizler, semptomları kendi kendine yönetme eğitimi, ağrıyla başa çıkma stratejileri, medikal masaj, fizik tedavi metodları, stresten arındırılmış,düzenli bir yaşam,dengeli beslenme ve düzenli uyku yer almalıdır. Fibromyalji tedavisi ağrıyı ve yorgunluğu azaltmak, depresif semptomları gidermek ve diğer semptomları en aza indirmek amacı ile düzenlenir. En önemli tedavi yöntemlerinden biri medikal egzersizdir. Egzersizin, fibromyalji semptomlarını ve ağrıyı azalttığına yönelik pek çok çalışma mevcut olup özellikle düşük yoğunluklu egzersizler ağrının ve hassas nokta sayısının azalmasında, yaşam kalitesinin arttırılmasında ve depresyonu azaltmada etkilidir.Özellikle gevşeme egzersizleri, germe egzersizleri, kardiovasküler kondüsyon programı,güçlendirme egzersizi yürüme, yüzme gibi egzersizler ,son yıllarda gittikçe yaygınlaşan yoga ve pilates egzersizleri hastanın bireysel özellikleri dikkate alınarak tek başlarına ya da diğer  egzersiz programlarının parçası olarak uygulanabilir. Egzersiz tipi ve şiddeti hekim tarafından hastaya göre belirlenip fizyoterapist yada medikal egzersiz uzmanlarınca uygulatılmalıdır

Bunun yanında kaplıca,akupunktur,kuru iğneleme,medikal masaj ve manuel terapi fibromıyaljide etkili tedavilerdir.Manuel terapi ve kuru iğneleme seanslar halinde uygulanmakta olup hastalığın şiddeti ve hastaya göre 4-8 seans arasında değişmektedir.